125 godina Prirodnjačkog muzeja u Beogradu

Izložbom Priča o nama obeležava se početak velikog jubileja – 125 godina postojanja Prirodnjačkog muzeja u Beogradu. Izložba obuhvata četiri celine: Kabinet retkosti – kratka istorija prirodnjačkih zbirki, Iz arhive Prirodnjačkog muzeja, Iz zbirki Prirodnjačkog muzeja i Savremeni period Muzeja. U okviru druge i treće izložbene celine, na popularan način, široj javnosti se predstavljaju značajni događaji i ličnosti koji prenose poruke iz prošlosti: o putovanju Muzeja kroz vreme i prostor, kroz različite državne, političke, društvene i muzejske okolnosti. Svojevrstan kraj izložbe – Quo Vadis? sa kartom izdvojenih evropskih i svetskih muzeja u slici bez reči prikazuje viziju današnjih muzealaca – čemu streme i čemu se nadaju.

Istorijat i značaj Muzeja

Prirodnjački muzej je jedan od najstarijih muzeja i jedna od najstarijih srpskih kulturnih i naučnih institucija. Osnovan je pod nazivom „Jestastvenički muzej” 19. decembra 1895. godine aktom Ministra prosvete i crkvenih dela Kraljevine Srbije.

Prve zbirke, koje potiču iz prve polovine XIX veka, prikupljane su i čuvane najpre u Liceju, a zatim u Jestastveničkom kabinetu Velike škole pod rukovodstvom Josifa Pančića, prvog srpskog botaničara i rektora Velike škole. Njegovu ideju o osnivanju muzeja ostvarili su njegovi sledbenici, među kojima su mnoga  značajna imena tog doba.

U Prirodnjačkom muzeju danas se čuva 125 zbirki sa preko 1,6 miliona primeraka stena, minerala, fosila, biljaka, gljiva, životinja, lovačkih trofeja i lovačkog oružja. Zbirke predstavljaju ogromnu kulturnu i naučnu bazu, a u okviru njih se nalazi nekoliko stotina holotipova i unikatnih primeraka, po čemu je muzej posebno značajan. U zbirkama se čuvaju i primerci vrsta biljaka i životinja koje se više ne mogu naći na terenima Srbije, pa čak ni na svetu.

Tokom godine Galeriju na Kalemegdanu prosečno poseti preko 35.000 posetilaca, a brojne putujuće izložbe koje gostuju u muzejima širom Srbije obiđe preko 100.000 posetilaca.

Danas, 125 godine posle osnivanja, Prirodnjački muzej je još uvek u privremenom smeštaju, bez prostora za nesmetan rad, čuvanje i zaštitu zbirki, bez stalne izložbene postavke koja bi na jednom mestu prezentovala veliku prirodnu i kulturnu baštinu Srbije.

Aktivnosti povodom obeležavanja Jubileja

Serijom događaja, izložbi, naučnih publikacija, digitalnih programa, kao i sadržajima na društvenim mrežama, u narednih godinu dana obeležiće se ovaj značajan jubilej.

U saradnji sa JP „Srbomarka – PTT Srbije“ štampane su prigodne marke i koverte Prvog dana povodom jubileja. U pripremi je kapitalno izdanje – monografija o 125 godina postojanja Muzeja, knjiga o fauni leptira Jadovnika, Mileševke i susednih područja, Fauna slepih miševa Srbije u koizdavaštvu sa Srpskom akademijom nauka i umetnosti, animirani film o aktuelnom stanju i potrebi za prostorom i drugo. Veb sajt Muzeja će biti redizajniran, a u pripremi je mobilna android aplikacija namenjena edukaciji dece na temu pojmova i zanimljivosti iz prirode.