Kako je Sveti Nikola postao Deda Mraz? Zanimljivosti o najpoštovanijem svecu koje većina ljudi ne zna
Iako je Sveti Nikola najčešća slava u Srbiji, postoji puno zanimljivosti iz života ovog veoma poštovanog sveca za koje većina ljudi nikad nije čula.
Ako vas put nekada odvede u antalijsku regiju na jugu Turske, svaki iskusniji vodič neće propustiti priliku da pomene da je sveti Nikola Čudotvorac rođen u blizini antičkog grada Mira.
Istorija i poreklo jednog od najvećih hrišćanskih svetitelja koji važi za zaštitnika putnika, moreplovaca, ribara i splavara, veoma je živopisna, a sve počinje u malenom gradiću Patara, koji se nalazi 90 km od Antalije.
Prema žitijima, Sveti Nikola se rodio u grčkoj koloniji Patari u 3. veku (280. godine) u maloazijskoj rimskoj provinciji Likiji, u vremenu kada je oblast prema kulturi bila helenistička. Nikola je bio veoma religiozan od ranog detinjstva i svoj život je potpuno posvetio hrišćanstvu. Veruje se da je rođen u bogatoj hrišćanskoj porodici i da je stekao osnovno obrazovanje. Zbog činjenice da su se njegova žitija mešala sa žitijima Nikole Patarskog, nekoliko vekova je vladalo pogrešno mišljenje da su roditelji Nikola Mirlikijskog bili Teofan (Epifan) i Nona.
Kada su njegovi roditelji umrli, Sveti Nikola je bogatstvo koje je nasledio podelio siromašnima.
Navodno, vođen čudesnim glasom krenuo je u narod da širi veru, pravdu i milosrđe, i već je svojom pojavom donosio utehu, mir i dobru volju među ljude.
Nikola je prisustvovao Prvom vaseljenskom koncilu 325, a tokom godina su se njegova čuda u spasavanju dece i radu za siromašne širile po svetu. Postao je poznat kao zaštitnik dece, moreplovaca I kao darodavac naročito mališanima. Umro je 6. decembra 343. godine.
Grobnica svetog Nikole
U antalijskom gradu Demre, koji se nalazi na desetak kilometara od Patare, arheolozi su 2022. godine pronašli temelje crkve i grobnicu za koju veruju da je grobnica Svetog Nikole.
Veliki broj vernika okupio se 6. decemrva na proslavi pravoslavnog obreda u bazilici Svetog Nikole u Demreu, drevnoj Miri. Hodočasnici i poklonici iz cele istočne Evrope, sa turskim i italijanskim Rusima molili su se sa svećom u ruci u crkvi episkopa patarskog.
Mnogi su se takođe poklonili originalnom grobu svetog Nikole. Služba na grčkom i ruskom jeziku praćena je pesmama na ruskom jeziku.
Kult svetog Nikole u svetu
Od Nemačke preko Italije do Holandije, od Austrije do Francuske pa sve do Sjedinjenih Država. Ne zaboravljajući Švajcarsku i Rusiju. Sveti Nikola je među najpoštovanijim svetiteljima u svetu. Svedočanstva o univerzalnosti kulta Svetog Nikole su brojna: „Oksfordski rečnik svetih“, kruniše ga za jednog od najpoštovanijih svetitelja i na Istoku i na Zapadu. Benediktinci Svetog Avgustina od Ramsgejta nazivaju ga jednim od najpopularnijih svetaca u hrišćanskom svetu. Još imperativniji je „Biografski rečnik svetih“: „Nikolaj Mirlikijski, episkop i ispovednik, najpopularniji je svetac u hrišćanskom svetu, veoma slavljen od svih naroda, a posebno od raskolničke ruske crkve. Njemu je posvećeno bezbroj crkava i kapela”.
Takođe, prema Katoličkoj enciklopediji, svetac iz Mire i Barija je jedan od najpopularnijih svetaca i u Grčkoj i u Latinskoj crkvi. Njegovo ime je rasprostranjeno po celom svetu, kao i po crkvama koje nose njegovo ime.
Deda Mraz
U Engleskoj je Saint Nicholas, u Nemačkoj Sinterklaas, u Poljskoj Mikula. Iz Nikoline tradicije razvila se i tradicija Deda Mraza, koji se javlja za Božić.
Nikola je bio voljeni svetac sve do 1500-ih I Reformacije koja je iznedrila protestantizam, religiozni pokret koji je odustao od svetkovanja svetaca. Kasnije je u skladu sa tradicijom zapadnih naroda ponovo stekao popularnost kao Deda Mraz, figura koja prati novorođenog Isusa i deli darove deci, ali ne 6. decembra već na Božić.