Izložba o radu Želimira Žilnika u Beču
Galerija Kunsthalle Wien u Beču predstaviće izložbom Shadow Citizens obimno filmsko stvaralaštvo Želimira Žilnika (rođen 1942. godine u Nišu). Žilnik je od svojih početaka 60-ih godina 20. veka, u trenutku kada se u Jugoslaviji razvija amaterska filmska scena, do danas snimio preko 50 filmova koji su često svrstavani u žanr dokumentarne drame. Njegov rad je brzo naišao na međunarodno priznanje. Filmom Rani radovi osvojio je Zlatnog medveda za najbolji igrani film na festivalu Berlinale 1969. godine.
Njegov rad se 70-ih godina prošlog veka susreće sa političkim otporom u tadašnjoj Jugoslaviji, pa Žilnik odlazi u Nemačku gde nastaje nekoliko nezavisnih filmova koji se prvi put bave temom gastarbajtera. U Nemačkoj je takođe bio izložen političkom animozitetu i cenzuri, pa se vratio u Jugoslaviju gde je 80-ih godina snimao televizijske i igrane filmove u kojima do izražaja dolaze prve naznake rastućih društvenih konflikata u Jugoslaviji. Tokom 90-ih i nakon 2000. godine njegovi filmovi tematizuju negativne aspekte postsocijalističkih prevrata i pitanje migracija.
Mnogi Žilnikovi filmovi su anticipirali raspad Jugoslavije, prelaz iz socijalizma u neoliberalni poredak, razlaganje društvenih struktura u oblastima rada i migracije. Naziv izložbe Shadow Citizens simbolizuje Žilnikovo višedecenijsko nastojanje da skrene pažnju publike ka marginalizovanim, potlačenim, nezastupljenim i iskrivljeno prikazanim članovima društva.
U okviru saradnje između galerije Kunsthalle Wien i festivala Viennale, koji će se održati od 22. oktobra do 1. novembra 2020. godine, u toku filmskog festivala biće prikazana selekcija Žilnikovih filmova. Za kraj izložbe u saradnji sa Austrijskijm filmskim muzejom biće organizovan filmski program čiji će fokus biti na do sada zanemarenom aspektu Žilnikovog stvaralaštva, a to je njegov rad za televiziju 80-ih godina 20. veka.
Izložba će biti otvorena od 24. oktobra 2020. godine do 17. januara 2021. godine.
Naslovni kolaž: Želimir Žilnik, Bruklin – Gusinje, 1988, © Radio-Televizija Srbije, uz dozvolu umetnika / Želimir Žilnik, Rani radovi, 1969, uz dozvolu umetnika, Foto: Andrej Popović
