Spokojno dalje, Delfina!: Top 10 (+2) najikoničnijih uloga Nede Arnerić

Gotovo kao na pokretnoj traci napuštaju nas voljene glumačke veličine iz zlatnog doba jugoslovenskog i srpskog filma. Preminula je i Neda Arnerić i ponovo, sa tačke gledišta poštovatelja i onih sa strane, opet moramo da ukažemo i na značaj apozicije iz nečijeg imena, onoga što se na kraju ovog dela egzistencijalne priče može mirne duše staviti iza nečijeg časnog imena. Filmografija Nede Arnerić je zamašna i svakog respekta vredna; u to ime evo podsećanja na neke od njenih najikoničnijih uloga na platnu. Hronološkim redom.

• Devojka u fimu San (1966)

Publiku je Neda Arnerić očarala već svojom prvom filmskom ulogom u trinaestoj godini gde je sinkopičnu povest Puriše Đorđevića o mladosti koja bi da bude mlada u danima krupnih i burnih istorijskih prevrata nadopunila svojom bajkolikom lepotom i zaista specifičnom pojavom na velikom platnu, ne samo po aršinima tadašnjeg jugoslovenskog filma.

• Višnja u Višnja na Tašmajdanu (1968)

Neda Arnerić je najnespornija i najupadljivija vrednost ove ne baš vešte onovremenske romanse, gde sve, pa i mršav zaplet, problemi sa hronologijom priče, nepotrebna montažna akrobatika…, pada u zasenak njene vilinsko eterične lepote i prefinjenosti.

• Jelena u Užičkoj republici (1976)

Reč je o epizodnoj ulozi u ovom izvrsnom i sada već dokazanom vanvremenskom partizanskom spektaklu, ali i na omeđenom prostoru Neda Arnerić u ulozi odvažne mlade partizanke pleni krasotom koju može da izrodi samo besprekorna naivnost.

• Delfina u Ispravi se, Delfina (1977)

Neda Arnerić je zasluženo ponela tada najznačajnije glumačko odličje u bivšoj nam domovini za nadahnutu kreaciju nepokolebljive i na sve moguće žrtve spremne plivačice, mada je vreme pokazalo da je njena uloga ipak umnogome nadvisila sveukupne domete ovog ostvarenja u celini gledano.

• Nada u Kvaru (1978)

Kvar je film kojim jasno dominira lik tiho, pa sve glasnije pobunjenog intelektualca (kako to i inače često biva u filmovima reditelja Miloša Miše Radivojevića), te kičmu filma predstavlja Aleksandar Berček u upravo u toj i takvoj roli, ali Neda Arnerić mu tu hrabro parira, istražujući na prvi pogled možda i ne toliko lako uočljive mogućnosti i draži usklađene i tempirane glumačke saigre.

• Kosana u Pozorišnoj vezi (1980)

Pozorišna veza i na današnje reprize figurira kao prilično ubedljiv krimić unutar konteksta filma iz doba SFRJ-a (kada se nije preterano marilo za finese poput žanrovskog profilisanja jugoslovenskog i srpskog filma), a Neda Arnerić se odlično snašla u ulozi istinske femme fatale, ali ovdašnjeg kova i soja.

• Ružica u Radu na određeno vreme (1980)

Uopšte uzev, osamdesete godine prošlog veka Nedi Arnerić su pružile punu priliku da na filmu prikaže i svoj nemali komičarski dar, što je ona upečatljivo i ostvarila u simpatičnoj i efektnoj epizodi u ovom ostvarenju, i to u ulozi gotovo pa muški preduzetne i odrešite nastavnice fizičkog vaspitanja koja zna šta želi, misli da zna i kako to da dobije, ali je u isti mah i zdravorazumski spremna i da tu i tamo pomalo spusti prvobitne kriterijume.

• Mlada u Ko to tamo peva (1980)

Iste godine Neda Arnerić je zablistala i među silnim muškim kolegama (a važnim i neponovljivim imenima našerg filma – Pavle Vuisić, Aleksandar Berček, Mića Tomić, Taško Načić, Dragan Nikolić, Danilo Bata Stojković…) u ovom klasiku Dušana Kovačevića i Slobodana Šijana. Neda Arnerić je tu odigrala ulogu izrazito putene i lakoverne mlade neveste na putu za srpsku prestonicu u krajnje zao čas.

• Meira u Večernjim zvonima (1986)

Nešto posve drugačije zatičemo u slučaju njene uloge u ovom odličnom filmu Lordana Zafranovića (po predlošku velikog Mirka Kovača) – Neda Arnerić tu igra zavodnicu sa zadrškom, spremnu da se žrtvuje, pa i da u ključnom trenutku spase zlosrećnog idealistu, kakav je lik koga je tu tumačio Rade Šerbedžija.

• Supruga u Haloa – praznik kurvi (1988)

Spoj Nede Arnerić i Lordana Zafranovića se pokazao kao dobitna kombinacija i u ovoj krajnje sugestivnoj mikro-melodrami sa primesama erotike i mediteranskog filma, ali ne treba propustiti priliku da se istakne da su u ovom filmu igrali i neprevaziđeni Stevo Žigon i jedinstvena Dušica Žegarac.

Ovom odabiru (u svojstvu bonusa) nužno treba dodati još dve stavke: ekstravagancu zvanu Shaft in Africa (1973), ako ćemo pošteno, prilično opskuran naslov čak i samo unutar talasa crnačkih eksploataciijskih filmova, što je, doduše, bilo dovoljno da se Neda Arnerić dosta docnije pojavi i u prozi Zorana Ćirića, te njenu ulogu majke u vrlo dobrom hrvatsko-srpskom filmu Aleksi scenaristkinje i rediteljke Barbare Vekarić iz 2018. godine, koja je, kako se upravo ispostavilo, i zvanično poslednja značajnija i primećenija filmska rola Neda Arnerić na filmu, a u kojoj se ona diskretno glumački nadigravala u prizorima iz porodičnog života sa Aljošom Vučkovićem i znatno mlađom Tihanom Lazović u naslovnoj ulozi.

Naslovna fotografija: Promo