Zašto je Krcko Oraščić simbol Božića?

Kada je reč o praznicima, figura Krcka Oraščića se u svetu odavno povezuje sa Božićem i Novom godinom, a mnogi se pitaju zašto.

Poslednjih godina i u našim se krajevima sve češće može videti Krcko Oraščić kao deo božićnih dekoracija.

Ali mnogi se pitaju kakve veze uopšte on ima s Božićem, ako izuzmemo poznati balet smešten u praznično vreme.

Oraščić, zapravo alat za drobljenje oraha i drugih orašastih plodova, imaju dugu istoriju staru nekoliko stotina godina, a sasvim polako postajali su deo brojnih domaćinstava, piše Dnevnik.hr.

Prema nemačkom folkloru, verovalo se da su orašari donosili sreću porodicama i štitili njihov dom.

Predstavljali su snagu i moć te su kao takvi mogli da štite porodicu od zlih sila. Koristili su se tokom svečanijih ručkova i večera, i to za desert.

Naime, deserti su tada, u 13. veku, obično uključivali grickanje lešnika i oraha, a za njihovo razbijanje bila je potrebna naprava baš poput krcka.

Kako su se lešnici i orasi skupljali tokom jeseni, tradicionalno su se jeli tokom zimskih meseci, a samim time oraščić se počeo povezivati s praznicima.

Ali prvobitni oraščići imali su samo upotrebnu funkciju i bili su napravljeni od metala. Kasnije su počeli da se prave od drveta, i to u obliku ptica i drugih životinja, a tek u 17. veku zadobili su oblik vojnika koji danas poznajemo.

Pritom je najveću ulogu imao Kristijan Stajnbah, poznat i kao Kralj oraščića, koji je započeo tradiciju ručno rađenih drvenih oraščić u obliku vojnika. Danas je njegovo ime prepoznato u celom svetu.

Tradiciju je nastavila i njegova ćerka Karla, a porodična kompanija koja ih izrađuje postoji i danas.

Oraščići su počeli da se šire Evropom, pa je sve većem popularizacijom rasla i potreba za proizvodnjom.

Nakon Drugog svetskog rata orašćići su masovno počeli da se šire Sjedinjenim Američkim Državama.

Naime, američki vojnici koji su bili stacionirani u Njemačkoj pri povratku u Sjedinjene Američke Države sa sobom su donosili figure oraščića kao suvenir, a pripomogla je i velika seoba naroda u potrazi za američkim snom.

Danas u državi Vašington postoji čak i bavarsko selo Levenvort u kojem se nalazi muzej oraščića. U njemu se nalaze porcelanski, srebrni i drveni oraščići koje su napravili poznati Klaus Mertens, Olaf Kolbe, Petersen, Kristijan Ulbriht i Stajnbah.

Njihovi su primerci postali neverovatno cenjeni za kolekcionare i postižu visoke cene.

Ali ono što je posebno pogodovalo globalnoj popularizaciji oraščića i još ga više prikovalo uz Božić svakako je istoimeni balet Petra Iliča Čajkovskog nastao prema bajci E. T. A. Hofmana.

Zanimljivo je da u vreme nastanka balet nije postigao gotovo nikakav uspeh. Nakon prve svetske izvedbe 18. decembra 1892. u teatru Marinski u Sankt-Peterburgu kritičari nisu bili impresionirani i činilo se da balet nema svetlu budućnost.

Tek nakon produkcije rusko-američkog koreografa Džordža Balankina za njujorški balet 1954. Krcko Oraščić je počeo da stiče popularnost.

Do kraja 1960-ih, etablirao se kao glavni balet za vreme praznika i danas je najizvođeniji balet na svetu.

Podsetimo, radnja samog baleta smeštena je u božićno vreme. Devojčica Klara na Badnje veče ispod bora pronalazi nesvakidašnji dar, drvenog krcka kojim se razbijaju orasi, te s njime proživi čudesne dogodovštine u izmaštanom svetu.

Naime, u germanskim krajevima oraščić se često poklanjao deci baš zbog ranije spomenutog verovanja da čitavoj porodici donosi sreću i zaštitu, a deca su bila najčišća bića te se smatralo da će tako krcko biti efikasniji.

Danas su oraščići postali nezaobilazan deo božićne dekoracije, i u svetu i kod nas, te dolaze u svim veličinama.

Izvor: Dnevnik.hr