Onlajn-divan u epizodi „U kabinetu čuda profesora Kostića“

Novi onlajn-divan Beograd za početnike emituje se u utorak 30. marta iz Legata dr Aleksandra Kostića, a epizodu posvećuje jednom od najsvestranijih naučnika naše istorije, prvom u mnogo čemu – otkrivajući nesvakidašnju sudbinu profesora Kostića, čoveka velikog ugleda i još većeg znanja, zaboravljenog srpskog genija, utemeljivača medicinskih nauka u Srbiji i nosioca Legije časti.

Junak ove priče je paradigma svestranosti: briljantan naučnik, umetnik, prosvetitelj, pravi renesansni čovek. Profesor dr Aleksandar Kostić bio je naučnik, histolog, seksolog, jedan od osnivača Medicinskog fakulteta u Beogradu i osnivač Histološkog instituta koji danas nosi njegovo ime, pionir medicinske fotografije i medicinskog naučnog filma, istovremeno zaljubljenik u arheologiju, fotografiju, književnost, muziku, ali i patriota i rodoljub. Ovaj rođeni Beograđanin (1893-1983) živeo je u srcu prestonice, u Dositejevoj 1, preko puta Narodnog pozorišta. U Grockoj, koju je neizmerno voleo i u kojoj je imao letnjikovac, od 2018. godine postoji uređen profesorov Legat sa unikatnim eksponatima koji izlažu retke artefakte i nalaze, ali i jedan život, bogato stvaralaštvo, neumoran istraživačko-prosvetiteljski duh.

Onlajn-divan u epizodi „U kabinetu čuda profesora Kostića“ — Legat dr Aleksandra Kostića u Grockoj

Kao dobrovoljac u Prvom svetskom ratu, prešao je Albaniju sa vojskom ne odvajajući se od medicinskog rečnika koji je pisao u rovovima. Biće to prvi srpski medicinski rečnik, kasnije preveden na osam jezika, sa 140.000 pojmova, pravi „kamen temeljac medicinskih nauka u Srba“. Kada je 1915. zavladala epidemija pegavog tifusa Aleksandar Kostić je, poput Roberta Koha, sam sebe zarazio, kako bi prošao sve faze opake bolesti. Nauka mu je bila u krvi.

I dok ga je Francuska odlikovala najvišim državnim ordenom Legije časti za zasluge u medicini (baš kao i njegovu suprugu, znamenitog pedijatra Smilju Kostić-Joksić, za primenu be-se-že vakcine u Jugoslaviji), njegova ga je zemlja proterala iz laboratorije i sa fakulteta.

Dva puta je izbačen sa Medicinskog fakulteta čiji je bio osnivač, zajedno sa suprugom Smiljom – prvi put 1941. jer je odbio da potpiše „Apel srpskom narodu“ koji poziva srpske intelektualce na saradnju sa okupatorom, i ponovo 1952. godine. Označen kao nepodoban, ostao je ukaljan nečuvenom istorijskom nepravdom, zbog koje je do kraja života živeo sa „neprebolnim bolom u duši“, kako je govorio. Nije doživeo da se ljaga sa njegovog imena spere. Moralno je rehabilitovan tek 2001. godine, nekoliko decenija nakon smrti, a ličnost i delo velikog naučnika i humaniste dr Aleksandra Kostića, javnost u Srbiji je u međuvremenu zaboravila.

Uprkos ogromnom pregalaštvu i pionirskim doprinosima na mnogim poljima, danas nam je daleko poznatiji, takođe svestran i znamenit, mlađi član porodice Kostić – njegov sin, proslavljeni kompozitor i gastronom Vojislav Voki Kostić.

Zato serijalom onlajn-divana Beograd za početnike podsećamo na znamenite pojedince i vizionare, zahvaljujući kojima nastaje i razvija se moderno srpsko društvo. U novoj epizodi održava se baš u „kabinetu čuda profesora Kostića” – njegovom Legatu u Gročanskoj čaršiji, zaveštanom opštini Grocka. Onlajn-uživo, moći ćete da doživite dragocene predmete koji su dostojni nacionalnih muzeja, ali i čujete žive i tople priče iz njegovog života.

Gošća divana: Zorica Atić, istoričarka umetnosti, kustoskinja i idejni tvorac postavke Legata dr Aleksandra Kostića, direktorka Centra za kulturu Grocka

Domaćica divana: Smiljana Popov, autorka i urednica naučno-popularnog serijala Beograd za početnike