Stres pri javnim nastupima i kod dece koja inače nisu stidljiva

Strah od javnog nastupa najčešće nije odraz detetovog stida. Bilo da je dete stidljivo ili ne, javni nastupi, naročito isforsirani, mogu predstavljati stres.

Da li je stidljivost ono što osećamo ili što jesmo?

Prema novom istraživanju, čini se da bi stidljivost mogla biti i u sklopu ličnosti, ali i osećanje.

U svakom slučaju, stidljivost jeste detetovo tipično iskustvo. Prema rezultatima istraživanja objavljenom u časopisu Čajld Development za istraživanje dečjeg razvoja, stidljivost karakteriše strah i nervoza u novim društvenim situacijama ili u situacijama kada se osoba nađe u centru pažnje, piše zivim.gloria.hr.

Visok nivo stresa

Za potrebe ovog istraživanja, autori studije su u laboratoriju doveli 152 dece uzrasta 7 i 8 godina i poručili im da treba da održe govor koji će biti snimljen, a zatim prikazan drugoj deci. Sudeći po rezultatima, čak 10% dece pokazalo je visok nivo stresa tokom držanja govora, kao i relativno visok nivo stresa u životu pre istraživanja, prema izjavama jihovih roditelja.

Vođa istraživanja, Kristi Pul sa Univerziteta Brok u Ontariju, bjašnjava da istraživanje pokazuje da bi stidljivost mogla biti deo temperamenta te dece. Otprilike 25% dece, prema rečima njihovih roditelja, ranije nije bilo stidljivo, ali su u određenoj situaciji ispoljili veći nivo stresa uzrokovan držanjem govora.

“Vrlo je verovatno da je osećaj stida kao reakcija na zadatak držanja govora pred publikom relativno uobičajeno, normativno iskustvo za decu tog uzrasta. Međutim, za mali broj dece koja su stidljiva po svom temperamentu, boravak u centru pažnje može biti stresan kontinuirano i u različitim kontekstima”, navodi Pul.

Profesor prihologije Univerziteta u Pansilvaniji Korali Perez-Edgar, koja nije bila uključena u studiju, smatra da ovo istraživanje ima određena ograničenja jer su deca uključena u njega bila pretežno bela i iz istog socioekonomskog porekla. On dodaje da su potrebne dodatne i veće studije kako bi se pratilo kako se ova deca razvijaju tokom vremena.

Da li je stidljivost loša?

“Stidljivi karakter nije toliko društveno cenjen i prihvaćen kao otvorenije ličnosti, ali to ne znači da je stidljivost loša stvar. Zapadno društvo idealizuje osobine kao što su otvorenost i društvenost. Mislim da treba razmisliti o čitavom nizu različitih karakteristika ličnosti i o tome šta ih čini jedinstvenim i posebnim. Svako može s vremena na vreme da se oseća stidljivo, u zavisnosti od okruženja. A ljudi koji su izuzetno stidljivi često mogu da imaju ispunjen društveni život, samo je malo verovatno da će biti najpričljiviji ljudi u prostoriji sa mnogo ljudi”, objašnjava profesor Peres – Edgar., upozoravajući na neke zamke stidljivosti. Naime, čak polovina dece koja su trajno stidljiva razviće neke od anksioznih poremećaja.

“Najveći rizik je za decu koja su izuzetno stidljiva, koja ne mogu da prevaziđu svoju stidljivost i teško funkcionišu u školi, teško pronalaze prijatelje ili se uključuju u akrivnosti, poput sporta, raznih klubova i slično. To su deca čiji roditelji bi trebalo da razmisle o ranoj intervenciji”, savetuje Perez-Edgar.