Scena iz domaćeg filma koju zna ceo svet, iako ga ni pogledao nije: 40 godina od premijere “Pejzaži u magli”

Pejzaži u magli, film koji je traumirao generacije i generacije u Jugoslaviji svojom temom, imao je svoju premijeru 10. januara 1983. godine, pre tačno 40 godina.

Pejzaži u magli je film Jovana Jovanovića koji se bavio temom narkomanije međ’ omladinom SFRJ-a. Film je snimljen na realisitičan i gotovo pa dokumentaran način. U filmu su se pojavljivali pravi zavisnici, sa mladim glumcima, a i po svedočenjima glavne glumice Anamarije Petričević, mnogima za vreme snimanja nije bila strana droga.

Film prati priču maloletne Lele koja nakon klasičnih pubertetskih nezadovoljstava, izgubljenosti i lošeg odnosa sa roditeljima i sredinom se upušta u prvo druženje sa lokalnim narkomanima, da bi krenula u put bez povratka. Prvo sa konzumacijom, zatim neuspešnim skidanjem sa heroina, dilovanjem, menjanjem partnera, da bi se na kraju sve konačno završilo sa njenom smrću.

Film je zbog svog naturalizma bio i nespretan u svojoj realizaciji, glumci su u dijalozima bili dosta neuverljivi, a i sam kvaliitet trake i snimka 40 godina kasnije nije na najboljem nivou. Ipak, količina igli, ponašanja pravih narkomana kao i onih koji glume, kao i konačna sudbina glavnih junaka je ostala urezana u memoriju svoma koji su odrastali osamdesetih i devedesetih dok su gledali film, pa je sam film mnogima dugo bio prva pomisao na narkomaniju i heroin.

Ipak, film ima svetsku slavu. Na neki način. U jednoj sceni jedna od junakinja razgovara sa svojom majkom preko telefona, nakon čega pruža telefon do psa, kako bi se on javio “svojoj mamici”. Pas uzvraća lavežom.

Od ove scene nastao je čuveni mim “Hello, yes this is a dog”, koji se koristi širom sveta, iako većina onih koji su kačili ovu fotku nisu znali ni odakle je, niti koja je zemlja porekla.

Sve je počelo, prema podacima sajta Know Your Meme, kada je korisnica Tumblra VivaDixies napravila ovaj mim početkom oktobra 2011. godine.

Dva dana kasnije pojavio se na Redditu, u nizu, uz naslov “It’s for you, boy”, što je ubrzo došlo do naslovne strane kategorije “funny subreddit” sa više od 20.000 glasova. Krajem oktobra, korisnik Reddita pod nadimkom shivs4kids je postovao fotografiju zvezde rijaliti serije “Bounty Hunter” Duane Dog Chapman, sa naslovom “Hello?, Yes, This is Dog”.

Kako je ostario Pejzaži u magli?

Reditelj Jovan Joca Jovanović, ostaće upamćen domaćoj javnosti po zabranjenom filmu “Mlad i zdrav kao ruža” koji će dugo godina biti u bunkeru, i označen kao nepodoban. Konačno je, slobodan, ponovo prikazan 2006. godine a tad je označen kao proročanski pre svega zbog sličnosti glavnog lika sa kasnijim “slavnim” kriminalcima, kao i aluzija na bliske veze jugoslovenskih tajnih službi sa organizovanim kriminalom.

U filmu “Pejzaži u magli” za glavnu ulogu je odabrao Anamariju Petričević na preporuku njenog teče Radeta Šerbedžije, koji je takođe igrao u ovom filmu. Petričević je glumila u kultnoj zagrebačkoj seriji “Smogovci”, nakon čega se povukla iz glume.

– “Kаžu mi dа imаm tаlentа, а jа mislim dа nemаm. Istinа je dа jаko volim film, obožаvаm snimаnje, mogu dа snimаm ceo dаn sа nаjvećim zаdovoljstvom, mogu dа snimаm, čini mi se, celog životа. Ono što mi je potrebno, to je iskustvo” ispričala je Ana Marija za intervju koji je preneo Yugopapir sa naznakom da nije bila zadovoljna svojim radom u ovom filmu. Jovanović je pak išao u drugu krajnost govoreći da bi sa Anаmаrijom potpisаo ugovor o sаrаdnji nа dvаdeset godinа da rade u kapitalizmu.

Pored nje, sa više ili manje uspeha su glumili pomenuti Šerbedžija, Milena Zupančič, Bata Živojinović, Tihomir Arsić, Ljubomir Todorović, Ratko Tankosić i mnogi drugi.

Muzika koja je obeližala film, makar u njegovim uvodnim minutima, jer kasnije kako se priča razvija više nikom nije do pesme, dolazi od strane “Bijelog Dugmeta” i benda “Du Du A”. Dugme je za vreme snimanja filma prolazilo kroz svoju new wave fazu sa albumom “Doživjeti stotu”, kad su se ošišali i probali da zaliče na “Prljavo kazalište”. Na početku film i vidimo scene sa te turneje.

Sa druge strane, dok je mala Lela još uvek “samo” na travi i LSD-u, film psihodeličnom spotovskom režijom snima Lelu dok se šeta gradom, a u pozadini je kultna numera “Ja ne bi ne bi ne bi”, pomalo zaboravljenih Du Du A.

Film će danas ostati upamćen u narodu kao jugoslovenski Trainspotting ili naš odgovor na Kristijanu F. i “Mi deca sa stanice Zoo”, ali tamo gde je škotski film bio inventivan i crnohumoran, ovde ćete samo imati jasnu, gotovo školsku poruku – “droga je smrt, bavite se sportom”. Ali očigledno je i to bilo dovoljno, ako pričate sa onima koji su uz ovaj film odrastali.