Mnogi ne znaju da je sve ove filmove snimio Zdravko Šotra: Kad vidite ovu listu zanemte

Zdravko Šotra je ime koje se ne može izbeći kad govorimo o domaćoj kinematografiji i televiziji.

Rođen 13. februara 1933. u selu Kozice kod Stoca, Šotra je diplomirao režiju na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu. Tokom decenija mode­lisao je svoj rad kroz kombinaciju književne predloške, istorijskih tema i emotivnih priča, ostavljajući iza sebe bogat opus filmova i serija.

Evo nekih od najznačajnijih filmova koje je režirao, kao i serija, koje su kasnije premontirane u bioskopske filmove, zajedno sa kratkim osvrtom:

Zona Zamfirova (2002)

Jedan od najgledanijih srpskih filmova svih vremena — tokom prikazivanja u bioskopima ga je pogledalo oko 1,2 miliona gledalaca u Srbiji. Film je adaptacija istoimenog romana Stevana Sremca i donosi ljubavnu priču između Zone, devojke iz višeg staleža, i Maneta, zanatlije — sve pod pritiskom društvenih normi Niša 19. veka.

Ivkova slava (2005)

Još jedan ekranizovani Sremčev predmet — radnja smeštena u Niš posle oslobođenja, tema je slavlje Đurđevdana kod Ivka, uz susrete, zabave i lokalne karaktere. Film je bio veliki uspeh i kod publike i kod kritike, potvrđujući Šotrin talenat da prenese duh nekog vremena na filmsko platno.

Šešir profesora Koste Vujića (2012)

Adaptacija romana Milovana Vitezovića — film prati profesora Koste Vujića i njegovu poslednju generaciju učenika, koji kasnije postaju značajne ličnosti u srpskoj istoriji i kulturi. Šotra koristi ovo delo da istraži obrazovne vrednosti, generacijske veze i uticaj profesora na društvo.

Santa Maria della Salute (2016)

Biografski film o pesniku Lazi Kostiću i njegovoj ljubavi prema Lenki Dunđerski — ljubav koja je društveno neprihvatljiva i tragična. Film je sniman na više lokacija (Venecija, Beograd, Novi Sad, Sremski Karlovci, Cetinje, Bar, Kotor, Sombor, Vršac) i nosi snažan emotivni naboj.

Pljačka Trećeg rajha (2004)

Komedija smeštena u rane dane Drugog svetskog rata — priča o lopovima i falsifikatorima koji pokušavaju da profitiraju u haosu okupiranog Beograda. Sa dozom humora, napetosti i istorijskih elemenata, film pokazuje Šotrin raspon u kombinovanju žanrova.

Lajanje na Zvezde (1998)

Jedan od najpoznatijih Šotrinih filmova – tinejdžerska drama/komedija smeštena 1963. godine. Radnja prati učenike četvrtog razreda gimnazije, njihove ljubavi, strasti, snove i prve korake u odrasli život. Poznat je i po tome što u filmu nema nijedne psovke, što je retkost u domaćoj produkciji

Ovo su samo neki od naslova iz impresivnog repertoara Zdravka Šotre — i svaki od njih nosi svoj pečat, svoju priču i potvrdu da je Šotra majstor različitih žanrova i narativnih stilova.

Međutim, ako zagrebemo dalje u istoriju pre svega jugoslovenskog filma, naći ćemo i ove naslove koje je režirao Zdravko Šotra:

Osvajanje slobode (1979)

Ovo je jedan od ranih filmskih radova Šotre, u kojem se bavi temama posleratnog doba i slobode, često kroz intimne priče i metaforične prikaze.

Šesta brzina (1981)

Film koji je režirao u SFRJ, prikazuje zgode i nezgode dobronamernog automehaničara Živote kog je tumačio legendarni Zoran Radmilović. Film je nastao iz epizoda serije Priče iz radionice.

Idemo dalje (1982)

Drugi značajan film iz tog razdoblja, koji istražuje generacijske tenzije i društvene promene u Jugoslaviji. U tek oslobođeni gradić u Srbiji dolazi mlad učitelj, partizan. Njegova ratna, partizanska „pedagogija“ sudara se sa starim metodama rada u školi. Priča je, u stvari, dečje sećanje i pamćenje jednog vremena koje je ostavilo duboke tragove u ranjivim mladim dušama čitavih pokoljenja.^[

Igmanski marš (1983)

Šotra je ovom temom vratio istorijske motive u svoju režiju — film i TV-serija u jednom, posvećena stradanju i herojstvu na planinskim prohodima tokom Drugog svetskog rata. U filmu imamo čak i lik Tita kog je tumačio Lazar Ristovski.

Držanje za vazduh (1985)

Ovaj film se bavi ličnim pričama, društvenim pritiscima i mladalačkim sudbinama u kontekstu tadašnje Jugoslavije. Priča o ratnom siročetu koje se seća prvih poratnih dana, svoga boravka u domu za ratnu siročad, svojih vaspitača, drugova, a najviše svoga „jedinog brata“. To je u isto vreme priča o ljubavi i nesporazumima, o dečačkim snovima kroz koje se sagledava sva lepota i čistota dečjih duša, kao i prvi posleratni dani poleta i izgaranja.

Braća po materi (1988)

Jedna od kasnijih faza rada u SFRJ, s jasnim političko-društvenim preplitanjem — dve braće na raznim stranama istorije, kroz turbulencije vremena. U filmu je prikazana atmosfera u SFRJ u kojoj se nazirao raspad bivše države.

Boj na Kosovu (1989)

Film koji ulazi u istorijske narative i nacionalne mitove — Šotra se ovde oslanja na epske teme, ali sa sopstvenim pristupom. Film je nastao povodom 500 godina od kosovske bitke.