Stiže “Dolazak”, peti roman norveške autorke Geril Gabrijelsen

Zahtevan istraživački poduhvat odvodi junakinju ovog romana, magistarku bioloških nauka, na ledeni sever Norveške, daleko od ljudi koje voli i koje je volela, koji je proganjaju ili prepuštaju samozaboravu. Sama je u beloj pustoši.

Za sobom je ostavila malu kćerku, koja za vreme njenog odsustvovanja boravi kod oca, čoveka čiju psihopatologiju Geril Gabrijelsen otkriva manirom rasnog pisca-psihologa, kap po kap. Sve nade usamljene naučnice usmerene su ka drugom muškarcu, koji se zove Ju, a koji na severu treba da joj se pridruži.

Komuniciraju otežano, jer ona gubi signal čim nebo zaklone oblaci. I Ju je, kao i ona, razveden, i on treba malu kćerku da ostavi kod bivše supruge da bi mogao da putuje. On odlaže polazak, jer devojčici nije dobro, ali istraživačica oseća da je Ju lagano napušta, da je ostavlja samu u kolibi udaljenoj četrdeset kilometara od prvog naseljenog mesta.

Sa njom počinju da se poigravaju tajanstvene sile, neke koje izviru iz nje same, neke koje joj se prikradaju sa strane. Tu su i vazda prisutni duhovi nekadašnjih stanara iste kolibe, koji su tu živeli udvoje, sa decom. Sreća je i njima, kao i njoj sada izgledala kao nešto moguće, nešto racionalno, što je nadohvat ruke, ali iz dana u dan postaje sve neuhvatljivije, sve dalje…

Dolazak, koji do nas stiže u prevodu Ratke Krsmanović-Isailović, peti je roman norveške književnice Geril Gabrijelsen (1961). Pažnju kritike i čitalačke publike skrenula je na sebe već debitantskim ostvarenjem Stravični događaji (2006), da bi potom usledila dela Vrtoglave mogućnosti, bez straha (2008), Štetočina (2011) i Tvoj, zauvek (2015).

Načelo kojim se mlada naučnica rukovodi dok istrajava u nameri da doktorsku tezu posvećenu uticaju klimatskih promena na populacije morskih ptica i osmisli i realizuje na jedinstven, poseban način, glasi: „Ono što je poznato nije nužno priznato.“ Isto tako, poznata joj postaju, a kao da nepriznata ostaju beskrajna samosagledavanja, mučni reperi u samoći koja kao da i nije tako samotna već počinje da liči na duševno izgaranje u jednom nepredvidivom i nedokučivom, neprijateljskom ambijentu.