Evo zašto i nepušači boluju od raka pluća: Simptomi, dijagnoza, uzroci

Iako pomisao na rak pluća usmerava ka pušačima, istina je nešto surovija. Tokom poslednjih 15 godina, žene i mladi koji nikada nisu pušili sve češće bivaju oboleli od ove opasne bolesti, piše n1info.hr.

Rak pluća predstavlja vodeći uzrok smrtnosti kod žena, što ga, prema proseku, čini štetnijim po žene od raka dojke, jajnika i debelog creva.

Američko udruženje za pluća objašnjava da su stope raka pluća prasla čitavih 79% za žene u poslednje 44 godine, dok su se za muškarce smanjile za 43% i po prvi put u istoriji, žene prednjače po broju obolelih od raka pluća u odnosu na muškarce iste dijagnoze.

Estelamari Rodrigez, trolakarna ontologija, objašnjava da se povećava broj žena kojima je dijagnostikovan rak pluća iako nikada nisu pušile.

Za one koji nikada nisu izlagali svoja pluća šteti koju duvanski dim pravi, dijagnoza raka pluća je neočekivana i stoga ju je ponekad veoma teško utvrditi.

Međutim, istraživači su primetili prekomeran rast stope raka pluća i ubrzo su došli do određenih zaključaka.

Rak pluća kod žena

Prvi problem koji stručnjaci navode jeste to što su žene počele pušiti dosta kasnije, za razliku od muškaraca, što dovodi do činjenice da je rak kod žena samim tim i kasnije dijagnostikovan.

Takođe, žene su počele pušiti u vreme kada su se koristile cigarete sa filterom, zbog čega je povećan rizik adenokarcinoma, čiji glavni uzročnik jeste način na koji filter u cigaretama prenosi dim do spoljašnjih delova pluća.

Sa druge strane, neka istraćivanja pokazuju da su žene osetljive na kancerogene učinke izloženosti duvanskom dimu, bilo da je u pitanju aktivno ili pasivno pušenje.

Međutim, nezaobilazna je činjenica da većina ljudi koji su oboleli od raka pluća nisu aktivni pušači, oko čak 20% žena sa rakom pluća nikada nisu ni probale cigarete.

Rizični faktori

Osim aktivnog i pasivnog pušenja, postoji i niz različitih činilaca povezanih sa ovom opakom bolešću. Jasno je da je najvažniji činioc porodičnu istoriju oblelih, dakle da li je moguće naslediti rak pluća, zatim izloženost azbestu, radonu i zagađenom vazduhu.

Izloženost kancerogenim supstancama, što se odnosi na udisanje hemikalija, još uvek predstavlja problem u pojedinim delovima sveta. Potencijalni rizik od raka pluća izazvan dimom električnih cigareta i marihuane još uvek je u fazi istraživanja, a potencijalno je zabrinjavajuć.

Promene u genima koje potiču ili štite od razvoja tumora mogu doprineti razvitku raka pluća, a istraživači su na putu da identifikuju specifične mutacije koje mogu predstavljati uočljive predispozicije za rak pluća.

Rano otkrivanje raka pluća

Prema novim smernicama koje nam stižu iz SAD-a, sprovođenje analiza za rano otkrivanje raka pluća sada se preporučuje svim odraslim osobama od 50 do 80 godina koje su pušile najmanje jednu kutiju cigareta kroz 20 godina, ao i svim aktuelnim i bivšim pušačima koji su ostavili cigarete u proteklih 15 godina.

Tokom proteklih godina, sve veće znanje i razumevanje genetskih promena koje su potencijalni uzroci raka, kao i znanja u oblasti imunološkog sastava za lečenje raka, prethodila su novim terapijama i imunoterapijama koje pružaju pozitivnu prognozu pacijenata sa rakom pluća. Nasuprot činjenici da su žene češće obolele od raka pluća, navodi se da one obično imaju bolju prognozu raka , naročito ukoliko nisu konzumirale cigarete  i imaju tumore sa molekularnim promenama koje se mogu lečiti ciljanim terapijama.

Međutim, simptomi raka pluća kod žena mogu ostati neprimećeni, odnosno nepoznati. Kašalj, otežano disanje, hronični umor i bol u leđima, prsima ili ramenu, veoma su česti simptomi i drugih oboljenja pluća, zbog čega je spoznaja raka otežana. Žene su najčešće mlađe kada im se uspostavi diagnoza, što znači da mogu duže trpeti simptome, što dovodi do odlaganja posete lekaru. Pored teške prepoznatljivosti, kod mladih, lekari verovatno neće posumnjati na ovu surovu bolest.

Prepoznavanje ranih simptoma raka pluća, testiranje genetskih biomakera za odabir najbolje terapije i noga druga testiranja  stanice su na putu ka rešavanju globalne epidemije raka pluća kod žena.

Izvor: n1info.hr

Foto: profimedia.rs