Nekoliko kafića u Evropi ima tradiciju dugu više vekova. Prelepi venecijanski kafe Florijan ispod svodova zgrade Procuratie Nuove ima dah glamura i istorije, i predstavlja savršeno mesto za opušteno ispijanje kafe i promatranje dešavanja na trgu Svetog Marka. Ovaj simbol Venecije otvoren je 1720. godine, i ove godine obeležava 300 godina postojanja.
Frančesko Florijan je početkom 18. veka otvorio kafić na Trgu Svetog Marka, i nazvao ga Trijumfalna Venecija, a posetioci su ga uskoro nazvali samo – Florijan. Tada je kafe imao jednostavan nameštaj i dve prostorije, a zbog atraktivne lokacije vrlo brzo je postao omiljeno mesto u gradu. U njemu su se okupljali svi društveni staleži, dobrodošle su bile i žene (što je u to doba bio presedan), a vremenom je lokal postao omiljen i mnogim znamenitim ličnostima. Anali beleže da su u njega često svraćali poznati italijanski pisci (Karlo Goldoni, Đuzepe Panini, Silvio Peliko), slavni zavodnik Kazanova, zatim i Čarls Dikens, Lord Bajron, Marsel Prust, Hemingvej, Čarli Čaplin, Klerk Gejbl. U Florijanu su se, tokom njegove duge istorije, okupljali i političari, i revolucionari, i mnogi umetnici.
Do kraja 18. veka kafe je bio u vlasništvu porodice Florijan, a potom je promenio vlasnike. Pre dva veka doživeo je i značajnu transformaciju – pridodate su mu četiri nove prostorije – Sala del Senato (prostorija Senata), Sala Greca (Grčka prostorija), Sala Cinese (Kineska prostorija) i Sala Orientale (Orijentalna prostorija). Krajem 19. veka dodata je i Sala degli Uomini Illustri (Prostorija slavnog čoveka) i Sala delle Stagioni (prostorija godišnjih doba). A 1920. otvorena je Liberty Room (Soba slobode).
Jedinstvena umetnička galerija
Prostrani kafe danas ima specifičnu atmosferu. Njegov enterijer oslikali su mnogi znameniti italijanski slikari. Deo kafića koji je uređen 1920. odlikuje Art Nuevo stil. Tu su velika ogledala sa ručno oslikanim ramovima, lukovi na tavanici, stolovi sa bakarnom osnovom, impresivan drveni rezbareni parket, prelepe lampe sa murano staklom.
Vlasnici venecijanskog kafića oduvek su imali poseban odnos prema umetnosti i kulturi. Venecijansko bijenale vizuelnih umetnosti osmišljeno je u Florijanu krajem 19. veka, a u prostorijama kafića nastale su mnoge inicijative koje su snažile i podsticale savremenu umetnost. U Florijanu se rodila i ideja za realizaciju Temporanee – Moguće stvarnosti kafića Florijana. Reč je o seriji izložbi u kojoj su prostorije kafića redefinisane uz pomoć instalacija umetnika kao što su Bruno Kekobeli, Mimo Rotela, Fabricio Plesi.
Popularna međunarodna izložba savremene umetnosti se u kafiću održava od 1893, na svake dve godine, istovremeno kad i Venecijansko bijenale. Stalno se upućuju pozivi savremenim umetnicima da učestvuju, a radovi mnogih od njih našli su svoje mesto u „stalnoj postavci” kafića – postali su deo Florijan enterijera.
Impresivna unutrašnjost slavnog venecijanskog lokala interesantan je i originalan spoj tradicije i modernog. Tu su i glamur i dah istorije i pogled na umetnost nastalu u različitim periodima. Svi detalji su ovde važni – Florijan ima i mramorne stolove, stolice i sofe od crvenog somota, prelepe prozore, stolove koji su dovoljno udaljeni jedni od drugih. Konobari su elegantni, brzi i nasmejani, a specifičnu i opuštenu atmosferu kreira i orkestar koji je stalno prisutan, i izvodi dela klasične muzike.
Na meniju je mnogo toga – u kafeu Florijan je poseban užitak piti spori espreso, ili kapućino (cene uobičajenih kafa su od 8-10 evra). Specijalitet kuće je topla čokolada, koja se pravi od ekskluzivne kakao mešavine, i obogaćena je mentom, i slatkom pavlakom. Među popularnim desertima izdvajaju se torta Rikota, kao i tradicionalne poslastice Đanduoto, Tiramisu, Tartufo, i venecijanski kolačiči Zaeti.
Café Greco
Još jedan italijanski kafić ima dugu istoriju – Café Greco u Rimu otvoren 1760. godine, dobio je ime po vlasniku, koji je poreklom bio Grk. Kafić na adresi ulica Kondoti 86, tik ispod Španskih stepenica, je danas kultno mesto na rimskoj ugostiteljskoj mapi. I Café Greko poznat je po slavnim gostima – redovno su svraćali pesnici Kits i Šeling, Gete, pisci Stendal, Henrik Ibzen, Andersen, filozof Šopenhauer, kompozitori Vagner, List, Mendelson. I mnoge slavne ličnosti tokom XX i XXI veka. Kafić je od 1953. godine zaštićen kao italijansko kulturno dobro, a nedavno se izborio sa finansijskim problemima zbog kojih je bio pred zatvaranjem.
Le Procope
Pariski Le Procope otvoren je 1686. godine. Stariji je od venecijanskog Florijana, ali se ne smatra najstarijim kafićem pošto je radio samo do 1872, a zatim, nakon duže pauze, ponovo otvoren tek 1920. I ovaj kafić je imao slavne goste – zabeleženo je da su filozofi Ruso, Didro i Volter u 18. veku u njemu radili na svojoj Enciklopediji, a stalni gosti bili su i Onore de Balzak i Vikor Igo, Bendžamin Frenklin… Spisak je dug, na njemu su mnogi pisci, intelektualci, umetnici. Le Procope je danas glamurozni restoran u kom se mesto mora rezervisati unapred, i u kom se mogu probati tradicionalni specijaliteti francuske kuhinje.
Cafe Central
U Cafe Central u Beču su u XX veku često navraćali revolucionar Trocki i otac psihoanalaze – Sigmund Frojd, kao i književnici Cvajg i Atenberg. Ovde su na meniju oduvek bile odlične kafe i lokalne torte i poslastice. Otmeni i prelepi Cafe Central je otvoren 1876, u centru austrijske prestonice, i danas se smatra jednim od najatraktivnijih bečkih lokala.
Cafe Reggio
Neveliki kafić u Grinič Vilidžu, u Njujorku, ušao je u istoriju kao prvi lokal u SAD-u koji je imao aparat za espreso. U njemu se služio prvi kapućino na američkom kontinentu. Domeniko Parisi je otvorio Reggio 1927. godine, sa idejom da Amerikancima predstavi popularni italijanski napitak, i jedinstveni lajfstajl koncept. Neveliki i autentičan kafić sa jarkim bojama na zidovima i slikama u duhu italijanske renesanse popularan je i posećen već skoro 100 godina.
Fotografije za naslovni kolaž: https://www.caffeflorian.com/en/ i Cafe Greco FB